Absolute vochtigheid

Bevochtigen 

De hoeveelheid vocht die in de lucht aanwezig is. Deze wordt uitgedrukt in gram vocht per kg droge lucht.

 

Lees meer: Absolute vochtigheid

Adiabatische en diabatische koeling

Onder adiabatische en diabatische koeling worden koelprocessen verstaan, waarbij de temperatuur van ventilatielucht wordt verlaagd door het verdampen van water.

Zie wikipedia

Lees meer: Adiabatische en diabatische koeling

Adsorptie- en absorptiekoeling

Adsorptie- en absorptiekoelmachines zijn koudwateraggregaten die functioneren zonder koelcompressor. Ze worden gewoonlijk aangedreven met (afval-, rest-)warmte.

Lees meer: Adsorptie- en absorptiekoeling

Airconditioning

Zie hiervoor Luchtbehandeling

Balansventilatie

Afbeelding12

Een vorm van ventilatie met evenwicht tussen de hoeveelheid toe- en afgevoerde ventilatielucht. Zowel de toegevoerde lucht, als de af te voeren lucht beschikken dan over een eigen ventilator. De afzuiging wordt meestal gecombineerd met warmterugwinning (WTW). Zowel mengventilatie als verdringingsventilatie kunnen worden gecombineerd met balansventilatie.

Lees meer: Balansventilatie

Betonkernactivering

Betonactivering maakt gebruik van warmte-accumulerendvermogen van beton.

Lees meer: Betonkernactivering

Bevochtigers

Veel gebruikt zijn:

  • Stoombevochtigers
  • Ultrasone bevochtigers
  • Bevochtigingspakketten
  • Hogedrukbevochtigers
  • De statische dauwpuntkoeler als bevochtiger.

Lees meer: Bevochtigers

Bevochtigingskoeling (of verdampingskoeling) met water als koudemiddel

Bevochtigings- of verdampingskoeling kan het best worden omschreven als het langs natuurlijke weg gekoeld ventileren. Het betreft een van oudst her bekende techniek in een innovatief jasje, die een grote bijdrage kan leveren bij het verder verhogen van de energieprestatie- coëfficiënt (EPC). Het is een natuurlijk proces, namelijk het gebruik maken van de grote verdampingswarmte van water.

Lees meer: Bevochtigingskoeling (of verdampingskoeling) met water als koudemiddel

Bevriezingsgevaar van waterleidingen

De watertoevoer moet tijdens een vorstperiode zijn afgesloten en de leidingen moeten zijn afgetapt. Het gebruik van verwarmingslint geeft een goede bescherming tegen bevriezen. Over het algemeen kan kunststof wel tegen bevriezen. Koperen leidingen en armaturen echter niet.

Lees meer: Bevriezingsgevaar van waterleidingen

Binnenklimaat

 

Het binnenklimaat wordt bepaald door:

  • temperatuur van de aanwezige lucht
  • relatieve vochtigheid,
  • afgifte van warmte en straling van wanden, ramen en opgestelde apparatuur,
  • luchtsnelheid
  • CO2-concentratie

Lees meer: Binnenklimaat

Biomassa

Bioforte biomassaketelEen biomassaketel kan het beste worden omschreven als een warmte-opwekker welke gestookt wordt met duurzame brandstoffen.

Lees meer: Biomassa

Bouwbesluit

In het Bouwbesluit worden minimum eisen gesteld aan de energiezuinigheid. Naast de eisen aan de energieprestatiecoëfficiënt (EPC, in 2012 EPG) zijn eisen gesteld aan de thermische isolatie en de luchtdoorlatendheid. De EPC-eis is afhankelijk van de gebruiksfunctie en verschilt per gebouwsoort. Voor een goed binnenklimaat is echter het dubbele debiet (= luchthoeveelheid) gewenst om klachten tegen te gaan.

Lees meer: Bouwbesluit

Broeikaseffect

Bepaalde gassen in de atmosfeer, waaronder kooldioxide (CO2), methaan (CH4)  en waterdamp  zorgen ervoor dat de warmte van de zon wordt vastgehouden.  Zonder deze gassen zou de aarde afkoelen tot gemiddeld ca. -18°C, maar dank zij deze gassen is de gemiddelde temperatuur ca. +12°C. Ondertussen stijgen echter de temperaturen op aarde.

 

Het sterke vermoeden is dat dit vooral wordt veroorzaakt door de mens, maar zeker is dit niet. Wij kunnen echter niet het risico nemen daarop niet te reageren. Want stel je voor dat als we nu niets doen en achteraf blijkt dat dit wel had gemoeten, dan is er geen weg terug.

Lees meer: Broeikaseffect

Circulatievoud

Het circulatievoud van de lucht is het aantal malen per uur dat een ruimte-inhoud wordt doorspoeld met geconditioneerde lucht uit een luchtbehandelingsinstallatie.

Men spreekt dan over 2-, 3-, 4-, of 5-voudige cirulatie, met een nader opgegeven verse luchtpercentage.

CO2-vraag gestuurde ventilatie

Bij concentraties van 5000 ppm is CO2 (koolstofdioxide) niet giftig. De mens kan tot ca. 10.000 (= 1%) en kortstondig zelfs 20.000 ppm (2%) verdragen. Bij ca. 3% ontstaan echter ademhalingsproblemen.
In een ruimte stijgt de CO2-concentratie zodra daar meerdere personen aanwezig zijn (uitgeademde lucht heeft een CO2-gehalte van 4 tot 5% of ca. 30 liter/persoon/uur). In klaslokalen worden waardes van 3000 ppm tot 4000 ppm gemeten en onder extreme condities in zalen zelfs 7000 ppm. Als resultaat van het te hoog oplopen van het CO2-gehalte in een ruimte zijn de daar aanwezigen minder geconcentreerd en worden zelfs slaperig. Daarom is het van belang dat voldoende verse buitenlucht wordt toegevoerd. Dat kan op basis van de daar gemeten CO2-concentratie.

Lees meer: CO2-vraag gestuurde ventilatie

Condensatietemperatuur of druk

Bij conventionele koeling wordt gebruik gemaakt van koudemiddelen. Het condenseren van een gas gebeurt drukafhankelijk bij een zekere condensatietemperatuur. Bij ieder type koudemiddel hoort bij een opgegeven temperatuur, een bepaalde z.g. verzadigingsdruk.

Lees meer: Condensatietemperatuur of druk

Conventionele koeling

klimaatbeheer
Koelinstallatie werkend met een conventionele compressiekoelmachine (gesloten koudemiddelkringloop) voorzien van verdamper, koelcompressor, expansieventiel en condensor. (Ook wel directe expansie- of DX-systeem genoemd).

 

De onttrokken gebouwwarmte wordt via de condensor aan de buitenlucht afgegeven. Naast koudwaterkoelmachines (chillers) komen DX splitsystemen voor.

Lees meer: Conventionele koeling

COP (Coëfficient Of Performance)

COP is de verhouding tussen de geleverde koelcapaciteit (kW) en het benodigde opgenomen compressorvermogen (kW). De COP is energetisch gezien een kengetal voor "wat brengt het op gedeeld door wat het kost".

Lees meer: COP (Coëfficient Of Performance)

Corrosie en coaten

Om corrosie (roestvorming) tegen te gaan is het van belang dat bekend is onder welke omstandigheden de apparatuur zal worden gebruikt en waar deze wordt opgesteld. Aanbevolen wordt om koelers en luchtgekoelde condensors voorzien van koperen pijpen met aluminium lamellen, te coaten (voorzien van een beschermende laag
Zie hiervoor Materialen

Lees meer: Corrosie en coaten

Dampdichte of dampremmende laag.

Door het verschil in dampspanning zal vocht zich een weg banen van de warme zijde naar een kouder oppervlak en daar als condensaat neerslaan (beginsel van Watt). Het gevormde condensaat kan corrosie en/of rot veroorzaken en de isolerende werking sterk verminderen. Om een dergelijk vochttransport tegen te gaan, moet als vochtscherm aan de warme zijde een dampdichte isolatiebouwschil of dampremmende folie worden aangebracht.

o Bij koel- en vrieshuizen is de buitenkant de warme kant.
o Bij gebouwen en woningen is juist de binnenkant de warme zijde.

Lees meer: Dampdichte of dampremmende laag.

Datacentra

wat is de doelstelling


Zie www.agentschap.nl . Op de themapagina's ICT & energie en warmte en koude.

Lees meer: Datacentra

Dauwpunt

Als een waterdamp-luchtmengsel bij constante luchtdruk wordt gekoeld, wordt de temperatuur waarbij de damp verzadigd raakt (=100%), de dauwpunttemperatuur genoemd. Het is het punt, waar bij verdere afkoeling, condensatie optreedt.
Zie Nattebolversus dauwpunt - Wikipedia

Dauwpuntkoeling

Dauwpuntkoeling betreft een diabatisch proces. Een dauwpuntkoeler is een indirecte bevochtigingskoeler of verdampingskoeler met een tegenstroom- of kruisstroom-warmtewisselaar, die de primaire lucht koelt en de proceslucht bevochtigt en afvoert naar de omgeving. De mate van koeling is hier afhankelijk van het dauwpunt. Deze is op zijn beurt afhankelijk van het absolute vochtgehalte (gr./kg) van de te koelen lucht.

Zie hiervoor Bevochtigingskoeling en Dauwpuntkoeling - Wikipedia.

Lees meer: Dauwpuntkoeling

Diagram voor vochtige lucht of Mollierdiagram

De toestandveranderingen van een lucht-waterdampmengsel kunnen met behulp van het Mollierdiagram voor vochtige lucht worden bepaald en weergegeven.

Lees meer: Diagram voor vochtige lucht of Mollierdiagram

Directe- of indirecte bevochtigingskoeling?

Bij directe bevochtigingskoeling ook wel adiabatische- of verdampingskoeling genoemd, komt het tijdens het koelproces gevormde vocht in de te koelen ruimte terecht, waardoor daar de RV stijgt.

Bij indirecte bevochtigingskoeling, wordt het gevormde vocht naar buiten afgevoerd en is daarmee niet van invloed op het RV in de te koelen ruimte

De keuze, direct of indirect wordt vooral bepaald door het gebruik. Grofweg zijn dat:

  • Industrieel
  • Datacentra
  • Landbouw
  • Verblijfsruimten

 

Lees meer: Directe- of indirecte bevochtigingskoeling?

Domotica (huisautomatisering)

Integratie van technologie en diensten, ten behoeve van een betere kwaliteit van wonen en leven.

De toepassing maakt het o.a. mogelijk voor bejaarden, chronisch zieken en gehandicapten, om langer in hun huis te blijven wonen.

Lees meer: Domotica (huisautomatisering)

EcoDesign, met ErP en CE-markering bij ventilatie en luchtbehandeling

De EU heeft voor een groot aantal energiebesparende producten efficiency-regels opgesteld die vallen onder EcoDesign.

 

EcoDesign en ErP betekenen ongeveer het zelfde:
• EcoDesign: Eco-efficiënt werken (waarbij de milieucriteria centraal staan).
• ErP: Energy related Products (producten die energie gebruiken).

 

en:
• CE-markering, (producten die voldoen aan de Europese wetgeving).

EcoDesign is gekoppeld aan de CE-Markering en omgekeerd. Dit betekent dat een product dat wordt verkocht en/of geïnstalleerd, moet voldoen aan zowel de EcoDesgn als aan de CE.

 

In het kader van de Europese 20/20/20- doelstelling, moeten de EcoDesign richtlijnen zorgen voor:
• 20% minder CO2 uitstoot t.o.v. 1990
• 20% van de energie moet uit hernieuwbare energiebronnen komen
• 20% minder energiegebruik

 

Er is daarom veel veranderd. De luchtbehandelingskasten (LBK’s) moeten ingaande 2016 voldoen aan de strengere Europese ErP-verordening 1253/214 voor ventilatieproducten.

 

In 2018 en ook 2020 volgen nog strengere eisen.

 

Lees meer: EcoDesign, met ErP en CE-markering bij ventilatie en luchtbehandeling

Energieneutraal bouwen

 

De database voor energieneutraal bouwen.

 

Lees meer: Energieneutraal bouwen

EPG en EPC

EPG: De energieprestatienorm van gebouwen

EPC: De energieprestatie coëfficiënt van gebouwen

De EPG is iets anders dan de EPC. De norm EPG geeft de bepalingsmethodiek aan, de EPC geeft het niveau aan waaraan het gebouw minimaal moet voldoen.

Lees meer: EPG en EPC

F-Gassenregelgeving

In Nederland is het (Europese) F-gassenbesluit van kracht rond diplomering en certificering van personen en bedrijven die werken met F-gassen (HFK, SF6 en de vanaf 2015 verboden HCFK's zoals R22).

 

SNE 4208

Lees meer: F-Gassenregelgeving

Falling film

Een zich naar beneden bewegende waterfilm over een koeler oppervlak..

Lees meer: Falling film

Garantie

De consument mag de leverancier en/of installateur aanspreken op de wettelijke verplichting gebreken aan een product te verhelpen.

Lees meer: Garantie

Gebouwbeheersystemen

Grotere en/of complexe installaties worden vaak gekoppeld aan een gebouwbeheerssysteem. Het betreft een regelsysteem dat de diverse aanwezige installatiedelen centraal aanstuurt. Een dergelijk gebouwbeheersysteem regelt dan het klimaat (luchtverversing, temperatuur, vocht), maar ook het energiegebruik, de zonnecollectoren, brandalarm en andere vormen van beveiliging.

Lees meer: Gebouwbeheersystemen

Gekoeld ventileren

ventilatie
Bij te weinig toevoer van verse lucht hebben leerlingen meer moeite hun hoofd bij de les te houden. De leerprestaties worden dan negatief beïnvloed. Ook in werkplaatsen geldt dat de toevoer van onvoldoende verse lucht de arbeidsprestaties negatief beïnvloed.

 

De toepassing van moderne vormen van gekoeld ventileren met 100% verse buitenlucht, maakt het mogelijk niet alleen te ventileren, maar ook te koelen zonder dat het energiegebruik stijgt.

Lees meer: Gekoeld ventileren

Geluid

Het geluidsniveau van een ventilator wordt niet alleen bepaald door het type, maar ook door het ontwerp en toerental. Hoe lager het toerental hoe lager de geluidsproductie. Hoe hoger de luchtweerstand, hoe meer geluid en opgenomen vermogen.

Lees meer: Geluid

Geschillencommissie

Er zijn geschillencommissies voor de consument (SGC) en voor de ondernemer (SGB), die gezamenlijk werken onder één naam "De Geschillencommissie" te Den Haag.

Lees meer: Geschillencommissie

Gevoelstemperatuur

De gevoelstemperatuur gaat het over het regelen van de lichaamstemperatuur onder invloed van de combinatie ruimtetemperatuur en relatieve vochtigheid.

 

Lees meer: Gevoelstemperatuur

HR Ketels

De Hr-ketel geeft ten opzichte van een conventionele ketel een hoger rendement. Dit door het benutten van de condensatiewarmte van waterdamp in de rookgassen.

Lees meer: HR Ketels

Inductie en inductievoud

Bij veel luchttoevoerroosters is de werking gebaseerd op het injecteren van lucht in de te conditioneren ruimte.

Lees meer: Inductie en inductievoud

Inert gekoeld ventileren

Onder inert gekoeld ventileren verstaan we, om met een zeer laag energiegebruik, in een agressieve omgeving, bij een slechte waterkwaliteit en zonder onderhoud, langdurig te kunnen functioneren.

 

 

Lees meer: Inert gekoeld ventileren

Infrarood(IR)-verwarming

 

Infrarood straling is onzichtbaar voor het menselijke oog, maar op de huid waarneembaar door haar warmtewerking.
Infraroodstraling wordt gebruik voor verwarming, zoals in grote hoge hallen, kantoren maar ook in woningen.

 

Lees meer: Infrarood(IR)-verwarming

Invertertechnologie (variabel toerental)

Veel airconditioners en warmtepompen waren voorzien van een compressor met een vast toerental. Voor het regelen van de capaciteit wordt de koelcompressor dan aan/uit geschakeld. Hoe kleiner de vraag, hoe vaker geschakeld wordt.

De tegenwoordig veel toegepaste invertertechnologie lost dit op door het toerental van de koelcompressor aan te passen aan de benodigde capaciteit.

Lees meer: Invertertechnologie (variabel toerental)

Keuringsplicht voor airconditioners.

Een goed afgesteld airconditioningsysteem bespaart al snel 10 tot 30 procent op de jaarlijkse energiekosten. Om te voldoen aan de Europese richtlijn “Energieprestatie Gebouwen” (Energy Performance of Building Directive, EPBD) zijn de eigenaren van airconditioners warmtepompen en koudwateraggregaten (chillers) met een koelvermogen van meer dan 12 kW verplicht om eens in de vijf jaren dit soort installaties te laten keuren.

 

Koeling is energetisch duur. Daarom geldt bovendien het advies om iedere airconditioner (dus ook kleiner dan 12 kW), minimaal een maal per jaar te laten reinigen. Ook dat levert een aanzienlijk besparing op aan energiekosten.

Lees meer: Keuringsplicht voor airconditioners.

Kleefeffect (of Coanda-effect)

Bij voldoende snelheid zal de lucht aan het plafond blijven 'kleven'. Op haar weg langs het plafond zullen delen van de lucht het plafond loslaten en goed verdeeld in de ruimte terechtkomen.

Lees meer: Kleefeffect (of Coanda-effect)

Klimaatplafond voor verwarming en koeling

Bij gebruik van een klimaatplafond wordt het plafond voorzien van panelen waarmee kan worden verwarmd en gekoeld.

Lees meer: Klimaatplafond voor verwarming en koeling

Koellastberekening

Koellast (koelcapaciteit) airconditioner

De berekende koelcapaciteit voor een airconditioner hangt af van meerdere factoren, zoals:
Het vloeroppervlak met de hoogte van de te koelen ruimte, het aantal aanwezige personen (warmteproductie en mate van luchtverversing), aantal elektrische apparaten (geïnstalleerd vermogen), in welke mate de ruimte is geïsoleerd en het aantal ramen (enkel of dubbel glas).

Eenvoudige berekening
Bij een niet al te grote ruimte, kan worden volstaan met een eenvoudige berekening.

Lees meer: Koellastberekening

Koeltorens

Koeltorens worden gebruikt bij het koelen van koelwater, om de warmte van koelmachine- of (ict server-)processen naar buiten af te voeren. Bijvoorbeeld bij watergekoelde condensors van koelinstallaties, koudwateraggregaten (chillers). De werking van een zogenaamde natte koeltoren is gebaseerd op het verdampen van een deel van het water in de koeltoren, door er langs stromende buitenlucht. Door de verdamping wordt het water in de koeltoren gekoeld (een adiabatisch proces).

Naast natte bestaan ook droge en hybride (is de combinatie droog en nat) koeltorens.

counterflow

Lees meer: Koeltorens

Koudedrager, Flow Ice & ijswater

Een koudedrager is een vloeistof met een lage temperatuur, die wordt gebruikt voor het transport van koude. Dat kan water (ca. >+6°C) zijn maar ook een antivriesmengsel voor temperaturen beneden het vriespunt (bijvoorbeeld water met glycol tot zelfs -20°C), dat is afgekoeld in een koudwateraggregaat (chiller).

Ook, is het mogelijk, als koudedrager te kiezen voor koud water uit diepe meren (lake source cooling), waar zich op de bodem winterkoude opslaat met een temperatuur van ca. +4 tot +8°C.  Ook Flow Ice en ijswater zijn koudedragers. 

Lees meer: Koudedrager, Flow Ice & ijswater

Koudemiddelen

Er zijn gefluoreerde koudemiddelen en natuurlijke koudemiddelen.

Lees meer: Koudemiddelen

Koudwateraggregaat of chiller

Een koudwateraggregaat, vaak ook chiller genoemd, wordt gebruikt voor het koelen van water of een waterantivriesmengsel (bijvoorbeeld met glycol).

Lees meer: Koudwateraggregaat of chiller

Latente warmte

De latente warmte vertegenwoordigt de verdampingswarmte van waterdamp, of de opslag (accumulatie) van warmte of koude door smelten of stollen van een ijsbuffer of PCM.

De voelbare warmte is de warmte die nodig is, of vrijkomt bij het verwarmen en koelen van lucht en waterdamp.

De totale warmtecapaciteit van een lucht-waterdampmengsel is de latente warmte opgeteld bij de voelbare warmte.

 

Lees meer: Latente warmte

Leefniveau

Bij verdringingsventilatie kan de koeling worden beperkt tot op leefniveau (2,5 m hoogte).

Lees meer: Leefniveau

Legionella

De bacterie Legionella pneumophila kan alleen bij inademing door de mens de veteranenziekte of legionairsziekte (longontsteking) veroorzaken. De bacterie komt in kleine hoeveelheden voor in normaal drinkwater, maar kan explosief groeien bij temperaturen tussen de 25 en 55 °C. De bacterie kan worden verspreid door kleine waterdruppels (aerosolen). Vooral open systemen zoals koeltorens en verdampingscondensors vormen een risico voor een legionellabesmetting. Bij wet is geregeld dat sommige bedrijven en instellingen verplichte periodieke controles moeten laten uitvoeren en een logboek bij moeten houden.

Lees meer: Legionella

Luchtbehandeling ook wel klimaatbeheersing of airconditioning genoemd

figuur 3Het betreft een vorm van geconditioneerde ventilatie. Daarbij wordt een gedeelte - tot soms 100% - van de aangezogen lucht ververst, eventueel verwarmt, gekoelt, ontvochtigt of bevochtigt.

 

 

 

 

 

 

 

 

Lees meer: Luchtbehandeling ook wel klimaatbeheersing of airconditioning genoemd

Luchtbehandelingunit/kast, ook wel LBK genoemd

De uitvoering van de LBK is afhankelijk van de toepassing. De fabrikant van luchtbehandelingskasten heeft minimaal een aantal gegevens nodig om de juiste LBK te kunnen ontwerpen.

Foto 014 LBK

Lees meer: Luchtbehandelingunit/kast, ook wel LBK genoemd

Luchtfilters

Iedere Luchtbehandelingsinstallatie dient te zijn voorzien van luchtfilters. Deze zijn er om te voorkomen dat stofdeeltjes in de te conditioneren ruimte terecht komen, maar ook om het vervuilen van de luchtbehandelingsinstallatie en luchtkanalen tegen te gaan. Vervuiling kan leiden tot gezondheidsklachten en technische storingen.

Lees meer: Luchtfilters

Luchtgordijnen

Een luchtgordijn is een luchtscherm, dat temperatuur - (energie-) verlies tegengaat bij een openstaande deur. Dank zij het open karakter dat dan ontstaat bij een winkel, boetiek, supermarkt of winkelcentrum, zou het winkelend publiek eerder naar binnen gaan, is de algemene opvatting. Ook bij kantoren en openbare gebouwen vinden ze regelmatig toepassing.

 

Een luchtgordijn bestaat uit de combinatie van een zo efficiënt mogelijk werkende ventilator en een verwarmingselement. Bij moderne luchtgordijnen voor winkels en utiliteitsgebouwen is de luchtstroom naar beneden gericht en waarborgt een goede afscherming tussen binnen en buiten.

Van belang is een goede montage. Alleen dan profiteert men optimaal van de vele voordelen van een luchtgordijn.

 

Eigenschappen van een goed luchtgordijn:

  • Aanzienlijke energiebesparing dankzij een goede afsluiting
  • Ook een goede afsluiting bij windaanval
  • Een hoog comfort door het ontbreken van tocht
  • Een zo laag mogelijk eigen energiegebruik
  • Een laag geluidsniveau
  • Gebruiksvriendelijk en eenvoudig onderhoud

 

Lees meer: Luchtgordijnen

Luchtroosters (luchtverdeelarmaturen)

foto in hal SWB.JPG-for-web-normal De selectie van het soort roosters hangt af van de toepassing, de temperatuur, de luchtsnelheden en of er sprake is van meng- of verdringingsventilatie. Er zijn vele soorten roosters zoals schoepenroosters, roosterbanden, lijn- of spleetroosters en wervelroosters. In bedrijfsgebouwen, sporthallen en dergelijke worden ook vaak luchtverdeelslangen (of airsocks) toegepast. De roosters kunnen worden geplaatst, in het plafond, een wand, de vloer, in de hoeken van een ruimte of in pilaren. De airsocks hangen aan het plafond, al of niet voorzien van inblaasnozzles. Veel klachten over luchtbehandeling worden veroorzaakt door een onjuiste selectie of plaatsing van zowel de toevoer als de afzuigroosters.

Lees meer: Luchtroosters (luchtverdeelarmaturen)

Luchtverdeling

Een goed werkend luchtbehandelingsysteem staat of valt met de luchtverdeling in de ruimte.

Lees meer: Luchtverdeling

Luchtverversing

Vooral moderne gebouwen zijn zo goed luchtdicht dat daarom een behoorlijke luchtverversing noodzakelijk is.

Lees meer: Luchtverversing

Materialen

Voor de juiste materiaalkeuze moet rekening worden gehouden met het risico van corrosie onder invloed van de omgeving en vocht.

Lees meer: Materialen

Mengventilatie

Afbeelding9

Bij mengventilatie mengt de binnengebrachte verse buitenlucht zich met de in de ruimte aanwezige lucht. Er ontstaat dan een mengsel van verse lucht met de aanwezige lucht met een mengtemperatuur.

 

Lees meer: Mengventilatie

Milieuverantwoorde energie

duurzame energie

 

Duurzame energie = energie van een bron die door onttrekking niet wordt uitgeput zoals zonne-energie (thermische en fotovoltaïsche), wind, waterkracht, hernieuwbare biomassa.

Zie: duurzame energie

Monumenten en binnenmilieu

Ventileren is van groot belang voor het behoud van een monumentaal pand.

Zie monumenten.nl en ga daar naar "Het binnenmilieu van uw monument".

Natte- en drogeboltemperatuur

Het vochtgehalte van lucht kan worden bepaald met een nattebolthermometer.

De gemeten waarde noemt men natteboltemperatuur. De temperatuur van de lucht gemeten met een normale thermometer, noemt men de drogeboltemperatuur. Met behulp van de gemeten natte- en drogeboltemperatuur wordt het relatievevochtgehalte (%RV) bepaald.

Lees meer: Natte- en drogeboltemperatuur

Nattebolkoeling

Nattebolkoeling betreft een adiabatisch proces, waarbij de mate van koeling afhankelijk is van de zogenaamde natteboltemperatuur. Deze is afhankelijk van de temperatuur en de relatieve vochtigheid (% RV) van de aangezogen lucht.

Zie hiervoor Bevochtingingskoeling
en Nattebol versus Dauwpunt - Wikipedia

Lees meer: Nattebolkoeling

Nattebolthermometer

De natteboltemperatuur van vochtige lucht wordt gemeten met een gewone thermometer, waarbij om de voeler een kousje van katoen is aangebracht dat permanent vochtig wordt gehouden met gedestilleerd (of gedemineraliseerd) water. Voor het verdampen van het water uit het kousje is warmte nodig. Deze warmte wordt onttrokken aan het kwikreservoir waardoor dit afkoelt. De thermometer met de natte bol zal dan een lagere temperatuur aangeven dan de thermometer met de droge bol. Doordat de temperatuur van het kousje lager is dan de omgevingstemperatuur zal er warmte stromen van de omgevingslucht naar het kousje. Na enige tijd neemt het kousje een temperatuur aan waarbij de warmtestroom van de lucht naar het kousje gelijk is aan de warmte die nodig is voor de verdamping van het vocht in het kousje. Deze evenwichtstemperatuur noemt met de natteboltemperatuur.

 

Lees meer: Nattebolthermometer

Natuurkunde

Hitte en kou maken deel uit van het dagelijks leven.
Bij koeltechniek en luchtbehandeling gaat het niet alleen over de temperatuur maar ook over verdampen, condenseren, stollen (bevriezen), drogen, bevochtigen enz.
Het is gebaseerd op meerdere natuurlijke basis-begrippen en thermodynamica.

Lees meer: Natuurkunde

Nederlandse Praktijkrichtlijn (NPR)

NEN kan documenten van informatieve aard, die met een norm of normen verband houden, als Nederlandse Praktijkrichtlijn publiceren.

Lees meer: Nederlandse Praktijkrichtlijn (NPR)

Normalisatie en NPR

Normalisatie is het proces waarbij afspraken worden gemaakt tussen belanghebbende partijen over de
specificaties van een product, dienst of bedrijfsproces.

Het document of andere informatiedrager waarin de afspraken worden vastgelegd, wordt een norm genoemd.

Normalisatie in het algemeen en normen in het bijzonder maken het maatschappelijk verkeer gemakkelijker en doelmatiger, bevorderen de kwaliteit van goederen en diensten, de veiligheid in het algemeen en de gezondheid van mens en dier. Europese en internationale normen leiden er daarnaast toe dat technische handelsbelemmeringen kunnen worden opgeheven.

NEN (Nederlands Normalisatie Instituut) kan documenten van informatieve aard, die met een norm of normen verband houden, als NPR (Nederlandse praktijkrichtlijn) publiceren.

 

Lees meer: Normalisatie en NPR

Onderhoud

Voor een bedrijfszekere luchtbehandelingsinstallatie en een zo laag mogelijk energiegebruik is periodiek onderhoud een must. Besparingen op onderhoud betekenen in de praktijk, hogere bedrijfskosten en het aanzienlijk verkorten van de levensduur.

De meeste onderhoudswerkzaamheden moeten door een bevoegde installateur worden uitgevoerd. Het betreft het vervangen van luchtfilters, de reiniging van de installatie en luchtkanalen, waar nodig het vervangen van onderdelen zoals de V-snaren, controle op het optreden van corrosie, het afstellen van de aanwezige regelapparatuur en bij conventionele koeling en bij koeltorens het wettelijk verplichte onderhoud.

Geadviseerd wordt een onderhoudsabonnement af te sluiten.

Lees meer: Onderhoud

Ontvochtigen

Er bestaan meerdere methoden voor het ontvochtigen van lucht

  • De combinatie koeling en verwarming
  • De sorptiedroger
  • Het Optimair systeem.

Lees meer: Ontvochtigen

Oppervlakte-activering

Door toepassing van oppervlakte-activering kan met een lagere vertrekluchttemperatuur worden volstaan.

Lees meer: Oppervlakte-activering

Oppervlaktespanning

Bij bevochtigingsapparatuur, koeltorens en bevochtigingskoelers kan de oppervlaktespanning van water de werking negatief beïnvloeden.

Dit ontstaat doordat het water de neiging heeft zich samen te trekken. Het verlagen van de oppervlaktespanning is van invloed op de warmteoverdracht vloeistof <--> wand. Wordt de oppervlaktespanning verlaagd, dan zal het water zich beter verdelen over het totale oppervlak, zonder een verlaging kunnen echter delen onbedekt blijven. Vooral nieuwe apparatuur heeft hiervan last, waarbij de invloed pas vermindert nadat een beperkte kalklaag zich op het oppervlak heeft genesteld. Te veel kalkaanslag verlaagt op haar beurt echter weer de warmteoverdracht. Conclusie: het streven moet zijn: geen kalkaanslag en een zo laag mogelijke oppervlaktespanning. Naast het gebruik van chemische stoffen die de oppervlaktespanning verlagen zijn er nieuwe ontwikkelingen die dit langs mechanische weg mogelijk maken.

Lees meer: Oppervlaktespanning

Overdruk en onderdruk

Als de afgezogen luchthoeveelheid kleiner is dan de toegevoerde hoeveelheid lucht, is er sprake van overdruk. Is omgekeerd de afgezogen luchthoeveelheid groter dan is sprake van onderdruk.

Lees meer: Overdruk en onderdruk

PCM (Phase Change Material, ofwel faseovergangsmateriaal).

PCM's zijn materialen waarvan de faseverandering, van vast naar vloeibaar en omgekeerd, wordt gebruikt om warmte op te slaan en af te staan. In pcm's wordt warmte of koude opgeslagen voor gebruik op een later moment. Dit met als doel het dempen van temperatuurpieken resulterend in energiebesparing - en zo mogelijk - zonder het gebruik van koelmachines.

Phase change materials

Lees meer: PCM (Phase Change Material, ofwel faseovergangsmateriaal).

Plenum

• Een luchttoevoerruimte (box) achter of boven een inblaasrooster.

• De ruimte tussen een geperforeerd plafond en het er boven liggende bouwkundige plafond.

 

Lees meer: Plenum

Regeltechniek

Een goed werkende Luchtbehandelingsinstallatie staat en valt met het juist kunnen regelen van parameters gerelateerd aan omgevingscondities zoals buitentemperatuur, luchtvochtigheid. De regelstrategie en de regelinstallatie is afhankelijk van het soort installatie en verschilt van geval tot geval.

 

Betreft het bijvoorbeeld een eenvoudige (multi)spli- airconditioner, een VAV luchtbehandelingssysteem, het gebruik van vrije koeling, een warmtepomp, indirecte verdampingskoeling of topkoeling? Dan heeft men ook een specifieke regelstrategie nodig met bijbehorende regelinstallatie. Ook de wijze van ventileren speelt een rol, zoals balansventilatie, verdringingsventilatie met 100% buitenlucht en koeling op leefniveau.

 

Bij wat grotere installaties is vaak sprake van de combinatie met een gebouwbeheersysteem.

Lees meer: Regeltechniek

Relatieve vochtigheid

Zodra lucht bij een gegeven dampdruk geen vocht meer op kan nemen, noemen wij die verzadigd (= 100%). Is de hoeveelheid vocht geringer, dan spreekt men van onverzadigde lucht. De verhouding van de werkelijke hoeveelheid tot de verzadigingshoeveelheid, uitgedrukt in %, noemt men de relatieve vochtigheid (%RV).

Lees meer: Relatieve vochtigheid

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

ROV.nl is onderdeel van het ministerie ven Economische Zaken. De organisatie bestaat sinds 2014 en is ontstaan uit een fusie van Agentschap NL en Dienst Regelingen. Ook zijn er taken van de Productschappen ondergebracht.
De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland stimuleert ondernemers bij duurzaam, agrarisch, innovatief en internationaal ondernemen. Met subsidies, het vinden van zakenpartners, kennis en het voldoen aan wet-en regelgeving.

Lees meer: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

SCOP en SEER EN 14825

Per 1 januari 2013 is de nieuwe Europese wetgeving van kracht die van invloed is op AC-installaties tot 12 kW en ventilatoren van 125 Watt tot 500 Watt.

We krijgen te maken met o.a. SCOP en SEER (rendementsbepaling voor verwarmen en koelen).

 

Lees meer: SCOP en SEER EN 14825

Split- of multisplitsystemen

Een splitsysteem-airconditioningunit of -warmtepomp bestaat uit een binnen- en buitendeel. Deze zijn door middel van koelleidingen met elkaar verbonden. Het buitendeel bevat de koelcompressor en de luchtgekoelde condensor (condensingunit). Het binnendeel de koeler (of verdamper). Een splitsysteem is slechts geschikt voor het koelen van één ruimte. Bij de multisplit zijn meerdere koelers aangesloten op één condensingunit.

Lees meer: Split- of multisplitsystemen

Storingen

De meeste storingen worden veroorzaakt door ontregelde regel-en beveiligingsapparatuur. Een niet goed ingeregelde installatie kan daarbij niet alleen klachten en storingen veroorzaken, maar ook tot een veel te hoog energiegebruik leiden.

Lees meer: Storingen

Stratificatie

De vorming van horizontale luchtlagen met een verschillende temperatuur.

Lees meer: Stratificatie

Test uw kennis

Vraag 1

U komt uit bad.
In de zomer is de badkamertemperatuur + 21°C
In de winter is de badkamertemperatuur + 24°C.
Toch heeft u het bij het afdrogen bij + 24°C.C kouder, waarom?

Kijk bij lees meer voor het antwoord!

 

Vraag 2

Een stalen open bak met een inhoud van ca. 3 m³ water.
De bak werd regelmatig gevuld met koud water. Het koude water werd opgewarmd tot ca.35°C bij het uitvoeren van een test. Tijdens de test werd het water snel uit de bak gepompt en gevuld met retourwater. Dat kon alleen uit een open bak die in verbinding staat met de buitenlucht. Immers bij een gesloten bak zou een onderdruk kunnen ontstaan en zouden de wanden kunnen imploderen.
Water zet uit bij het opwarmen. Gevolg: bij een volle bak stroomde die soms over door de beluchtingsgaten in het deksel.
De gevonden oplossing: de gaten in het deksel werden afgedicht en vervangen door een verticale pijp op het deksel met voldoende inhoud om het uitzettende water op te vangen. Op deze manier bleef het vat voor de beluchting wel in open verbinding met de buitenlucht, nodig voor het snel leegpompen zonder dat onderdruk kon ontstaan.
Zo gezegd en gedaan, maar op een gegeven moment scheurde de bak en liep de totale inhoud over de vloer. Was de oorzaak; corrosie, een slechte las, toch onderdruk of iets anders?

 

Vraag 3

Water tot ijs koken, weet u het nog?

Aardappelen koken of thee zetten hoog in de bergen lukt niet zonder het gebruik van een hogedrukpan. Oorzaak: door de daar heersende lagere druk begint water bij een lagere temperatuur (bijvoorbeeld 80 gr. C) te koken en te verdampen.
En water tot ijs koken? Een proef tijdens de natuurkunde les. Hoe ging dat ook weer?

 

Kijk bij lees meer voor de antwoorden!

Lees meer: Test uw kennis

Thermografie of warmtebeeld

Infrarood thermografie wordt ook wel het zesde zintuig genoemd.  Normaal kunnen wij infraroodstraling (warmtestraling) maar beperkt voelen.

Deze onzichtbare infrarood straling kan met behulp van een infrarood (warmtebeeld) camera omgezet worden naar een voor ons zichtbaar beeld. Er ontstaat dan een “foto” van het object waarop de temperaturen zichtbaar worden gemaakt.

 

Lees meer: Thermografie of warmtebeeld

Tocht

Tocht ontstaat wanneer gevoelige plaatsen zoals hals, nek of enkels worden blootgesteld aan lucht, die te koud is en te snel beweegt.

Lees meer: Tocht

Topkoeling

Voor de term topkoeling bestaat geen formele definitie. Toch is topkoeling een veel toegepaste koeloplossing.

Bij topkoeling gaat men er van uit, dat de binnentemperatuur min of meer meestijgt met de buitentemperatuur. Men koelt daarmee de piektemperaturen weg, zodanig dat de optredende ruimtetemperaturen boven 25 °C resp. 28°C binnen een afgesproken aantal procenten van de werktijd beperkt blijven

En zie Topkoeling - Wikipedia

Lees meer: Topkoeling

Transkritische CO2 warmtepomp

Kooldioxide (CO2) is een van de bekende natuurlijke koudemiddelen en staat tegenwoordig sterk in de belangstelling. Het middel is op zich niet nieuw, maar verdween van de markt na de introductie van chemische koudemiddelen in de jaren '30 en '40 van de vorige eeuw. Als natuurlijk koudemiddel is het niet explosief, niet giftig, maar wel bedwelmend en kan bij hoge concentraties schadelijk zijn voor de gezondheid. Door deze eigenschappen is het een zeer bruikbaar alternatief voor het giftige Ammoniak (NH3) of het brandbare Propaan/Butaan. Een steeds meer in de belangstelling staande uitvoering is die van de Transkritische CO2 warmtepomp

Lees meer: Transkritische CO2 warmtepomp

Twincoilsysteem

Per 01-01-2016 geldt voor luchtbehandelingssystemen met mechanische toe- en afvoer (voorzien van twee ventilatoren zoals bij Balansventilatie), dat deze moeten zijn voorzien van warmteterugwinning. Indien de afstand tussen de luchttoevoer en luchtafvoer groot is, biedt een twincoilsysteem uitkomst. 

Lees meer: Twincoilsysteem

Uitblaassnelheid

De gemiddelde snelheid in m/s waarmee de lucht uit een luchtrooster wordt geblazen.

Lees meer: Uitblaassnelheid

Variabel luchtvolume (VAV = Variable Air Volume)

Bij het gebruik van een variabel volume- of VAV-systeem wordt de ruimtetemperatuur per ruimte geregeld. Er wordt dan een hoeveelheid koellucht ingeblazen, die afhankelijk is van de verlangde ruimtetemperatuur. Meer koellucht betekent dan meer koeling en dus een lagere temperatuur.

Lees meer: Variabel luchtvolume (VAV = Variable Air Volume)

Ventilatie

Als uitsluitend buitenlucht wordt aangezogen en afgevoerd, daarbij al of niet voorzien van verwarming en warmterugwinning, spreken we van ventilatie.

Lees meer: Ventilatie

Ventilatievoud

Het ventilatievoud is het aantal keren per uur dat in een ruimte de lucht wordt ververst.
Ventilatievoud = toegevoerde verse luchthoeveelheid (m3/h) gedeeld door de ruimte inhoud (m3).
Indien wordt gesproken over 100% luchtverversing betekent dit dat uitsluitend verse lucht wordt toegevoerd, maar het is geen maat voor het ventilatievoud.

Lees meer: Ventilatievoud

Ventilator

EcoDesign is van grote invloed op het installatieontwerp en geldt per 01-01-2016 ook voor elektromotoren en ventilatoren.
Voor de gebruiker/opdrachtgever/architect betekent het dat niet alleen alle nieuwe installaties hier aan moeten voldoen, maar ook bij het uitwisselen (vervangen) de bestaande ventilatoren en hun regeling. De ventilator moet zijn voorzien van toerenregeling met minimaal drie snelheden, of traploos met een frequentieregeling of EC-motor.

Regelgeving:
EU-wetgeving elektrische motoren (verordening EU 640/2011)
EU-wetgeving ventilatoren (verordening EU 327/2011)

 

Zie ook Ecodesign

 

Veel gebruikte typen ventilatoren

  • Axiaal voor hoge volumes met een relatief lage tegendruk
    Axiaal-large
  • Radiaal, kleine inbouwdiepte en relatief geluidsarm
  • Centrifugaal, met een wat hoger drukverschil, hoog rendement, relatief laag geluidsniveau en toerentalregeling via een meerstandentrafo of thyristorregelaar.

Zie Thyristor - Wikipedia

Zowel de radiaal- als de axiaalventilator zijn leverbaar als een (overigens direct op 230 Volt of 3-fasen netaansluitbaar) regelbare gelijkstroomventilator met ingebouwde toerenregeling. Vanwege het vooral bij deellast veel lagere energiegebruik neemt het gebruik hiervan sterk toe.
Foto 21 cetrifugaal ventilators

Lees meer: Ventilator

Ventilator convectoren als inbouw-, plafond- en vloermodel.

Voor verwarmen, koelen en/of ventileren.

 

De ventilatorconvectoren worden wat betreft het design niet alleen moderner, maar ook compacter. Ze zijn leverbaar met een 2- of 4-pijpsaansluiting (met water) of voor aansluiting op een VRF-koelsysteem (met koudemiddel). Een recente ontwikkeling is die van de mini-gevel-LBK (luchtbehandelingskast).

Lees meer: Ventilator convectoren als inbouw-, plafond- en vloermodel.

Verdampingskoeling met water als koudemiddel

Zie hier voor Bevochtigingskoeling

Verdampingstemperatuur en -druk

Bij conventionele koeling wordt gebruik gemaakt van koudemiddelen. Het verdampen van een vloeistof gebeurt drukafhankelijk bij een zekere verdampingstemperatuur. Bij ieder type koudemiddel hoort bij een opgegeven temperatuur, een bepaalde z.g. verzadigingsdruk.

Lees meer: Verdampingstemperatuur en -druk

Verdringingsventilatie

afbeelding 19   19.12.2011

Een steeds vaker toegepaste techniek, waarbij de verse gekoelde lucht op vloerniveau en slecht iets beneden de gewenste ruimte temperatuur wordt toegevoerd. De lucht stijgt daarna naar het plafond, waar de opgewarmde en vervuilde lucht wordt afgezogen.

Zie Rehva handleiding nr 1 Verdringingsventilatie in niet-industrieële toepassingen; ATIC-ISSO-TVVL publicatie 900; ISBN 90-5044-110-6.

Lees meer: Verdringingsventilatie

Verhoging toegestane vullimiet brandbare koudemiddelen komt stap dichterbij

De International Electrotechnical Commission heeft ingestemd met een voorstel voor een hogere vullimiet voor brandbare koudemiddelen. Daarmee komt de aanpassing van de betreffende norm een stap dichterbij.

Verhoging toegestane vullimiet brandbare koudemiddelen komt stap dichterbij - Airconditioning en koeling op RCC Koude en Luchtbehandeling

 

Verwarming

Verwarming 


Hoewel verwarming een wezenlijk onderdeel vormt van het klimatiseren,

beperken wij ons hier tot het noemen van een aantal soorten

verwarming, zonder daarbij in te gaan op de technische aspecten van het betreffende systeem.

Omdat het gebruik van biomassa een innovatieve vorm van verwarming betreft, wordt daaraan elders op deze

website wel aandacht besteed.

 

 

  • Vloerverwarming 
  • Stralingspanelen
  • Warmtewisselaars
  • Luchtverwarming
  • Al of niet direct gestookte hete luchtkachels
  • Biomassa als brandstof

 

Lees meer: Verwarming

Zoek binnen de site...

Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

 

Voor meer informatie:
Jaap Wouda:
www.aerestech.nl