Normen zijn al lange tijd belangrijk als bron van vakkennis en worden steeds belangrijker omdat

  • de in de Europese Nieuwe Aanpak-richtlijnen geformuleerde fundamentele eisen in Europese normen worden uitgewerkt en ten dele steeds vaker de toepassing van normen veronderstelt (bijvoorbeeld milieu­wetgeving, Bouwbesluit);
  • bij kwaliteitssystemen de toepassing van normen verplicht kan worden gesteld (de ondernemer wordt hierbij geacht zijn technische documentatie op peil te houden);
  • het in het kader van productenaansprakelijkheid essentieel kan zijn om aan te tonen dat volgens de norm­(en) is gewerkt;
  • de "product-life-cycles" steeds korter worden en toepassing van normen de ontwikkelingstijd helpt verkorten; de tendens steeds meer naar co-makership gaat en normen als basis kunnen dienen voor de onderlinge afspraken.

 

Het belangrijkste kenmerk van een norm is dat deze op basis van consensus is opgesteld. Bij de totstand­koming van een norm moeten alle belanghebbende groeperingen worden betrokken. Het Nederlands Normalisatie-instituut (NEN) en het Nederlands Elektrotechnisch Comité (NEC) werken bij voorkeur samen met vertegenwoordigers van organisaties en instellingen waarin belanghebben­den zijn verenigd.

Voor internationale normen geldt geen implementatieplicht. In principe kunnen alle ISO- en IEC-normen ongewijzigd worden overgeno­men.

Voor veel gebieden, bijvoorbeeld waar het gaat om normen voor (internationale) handelsproducten, vinden belanghebbenden het niet nodig om een nationale norm op te stellen. Men werkt dan mee aan het opstellen van een Europese of mondiale norm, eventueel na zelf het onderwerp te hebben ingebracht.

Bij de overname van Europese normen (EN's) als Neder­landse norm (NEN-EN's) is weinig sprake van vrijblijvendheid. In de CEN- en CENELEC-regels is opgenomen dat elke EN door de lidstaten moet worden geïmplementeerd en dat strijdige nationale normen moeten worden ingetrokken.

Als de norm valt onder een zogenaamde Nieuwe Aanpak-richtlijn, bijvoor­beeld de Machinerichtlijn, dan kan het bijzonder moeilijk worden om hem te negeren.

 

Europese normalisatie

Er zijn drie Europese normalisatie-organisaties:

1)       European Committee for Standardization (CEN) voor de Europese normalisatie op alle gebieden, met uitzondering van elektrotechniek en telecommunicatie;

2)       European Committee for Electrotechnical Standardization (CEN­ELEC) voor de Europese normalisatie op elektrotechnisch gebied.

3)       European Telecommunication Standards Institute (ET­SI) voor de Europese normalisatie op het gebied van te­lecommunica­tie.

 

De Europese normalisatie-activiteiten hebben tot doel:

-         bevordering van de toepassing van mondiale normen in de EG- en EVA-landen;

-         harmonisatie van nationale normen en documenten;

-         opstellen van nieuwe Europese normen (EN's) en har­monisatie-documenten (HD's) over onderwerpen waar­voor geen normen be­staan;

-         het ontwikkelen en toepassen van procedures voor de wederzijdse erkenning van beproevingsresultaten en certificaten;

-         samenwerking met EG, EVA en Europese en mondiale economische, wetenschappelijke en technische organisaties.

 

Koelinstallaties

De Europese normalisatie-inspanningen worden geleverd binnen de CEN/TC 182 "Refrigerating systems – Safety’’. Deze commissie is opgesplitst in de volgende werkgroepen:

 

De normalisatie van koelinstallaties wordt Europees besproken in de CEN/TC 182 ‘’ Refrigerating systems‑safety and environment’’ die momenteel is opgesplitst in de volgende werkgroepen:

 

Commissie

Naam

NL

Voorzitter

CEN/TC 182

Refrigerating systems‑safety and environment

Lid

Duitsland

WG 2

Design and testing

Lid

Duitsland

WG 4

Competence of personnel – Revision of EN 13313

Lid

Nederland

WG 6

Revision of EN 378

Lid

Belgie

WG 7

TC 182/TC 54 JWG Pressure vessels for refrigerating systems

 

Frankrijk

WG 9

Tightness of components

 

Frankrijk

WG 10

Eco design requirements

 

 

WG 11

Revision of EN 14624

 

Duitsland

 

De belangrijkste norm van de CEN/TC 182 is de 4-delige EN 378 ‘’Refrigerating systems – safety and environmental aspects’’ die enkele jaren geleden in het Nederlands is vertaald en momenteel in revisie is.

 

Het werkprogramma van de CEN/TC 182 is momenteel:

 

Nummer

Titel

prEN 13136 rev

 

Refrigerating systems and heat pumps - Pressure relief devices and their associated piping - Methods for calculation;

EN 378-1 rev

Refrigerating systems and heat pumps – Safety and environmental requirements Part 1: Basic requirements, definitions classification and selection criteria

EN 378-2 rev

Refrigerating systems and heat pumps- Safety and environmental requirements – Part 2: Design, construction, testing, marking and documentation

EN 378-3 rev

Refrigerating systems and heat pumps – Safety and environmental requirements – Part 3: Installation side and personal protection

EN 378-4 rev

Refrigerating systems and heat pumps – Safety and environmental requirements – Part 4: Operation, maintenance, repair and recovery.

 

Op het 1e gezicht lijkt het of er weinig gebeurd, maar de EN 378 is continu aan wijzigingen onderhevig, immers de technische ontwikkelingen staan niet stil. Ook hebben natuurlijke koudemiddelen hun invloed op deze norm en worden duurzaamheidsaspecten meegenomen.

 

Airconditioning en warmtepompen

 De normalisatie van airconditioning en warmtepompen wordt Europees besproken in de

CEN/TC 113 ‘’Heat pumps and airconditioning units’’ die momenteel is opgesplitst in de volgende werkgroepen:

 

Commissie

Naam

TC 113

Heat pumps and airconditioning units

WG 1

Heat pumps for heating sanitary water

WG 2

Measurement of sound power level

WG 3

Requirements

WG 4

Air conditioning units

WG 5

Refrigerant compressors and condensing units

for refrigeration

WG 6

Refrigerant compressors – Presentation of performance data

WG 7

Variable capacity heat pumps and air Conditioners

WG 8

Revision of existing standards

WG 9

Sound rating of heat pumps, air conditioners

and liquid chilling packages

 

Het huidige werkprogramma van de CEN/TC 113 is:

 

Nummer

Titel

prEN 1397

Heat exchangers - Hydronic room fan coil units - Test procedures for establishing the performance

FprEN 12900

Refrigerant compressors – Rating conditions, tolerances and presentation of manufacturer's performance data

prEN 13771-1 rev

Compressors and condensing units for refrigeration -

Performance testing and test methods - Part 1:

Refrigerant compressors

FprEN 14511-3

Air conditioners, liquid chilling packages and heat pumps with electrically driven compressors for space heating and

cooling - Part 3: Test methods

FprEN 14825 rev

Air conditioners, liquid chilling packages and heat pumps, with electrically driven compressors, for space heating and cooling - Testing and rating at part load conditions

prEN 15879-1

Testing and rating of direct exchange ground coupled heat pumps with electrically driven compressors for space heating and/or cooling - Part1: Direct exchange-to-water heat pumps

prEN 16583

Heat exchangers - Hydronic room fan coils units - Determination of the sound power level

 

 

Nederlandse PraktijkRichtlijn (NPR)

NEN kan documenten van informatieve aard, die met een norm of normen verband houden, als Nederlandse praktijkrichtlijn publiceren.

De inhoud hiervan wordt bepaald door de betreffende normcommissie, bijvoorbeeld de NC ‘’Koelinstallaties en warmtepompen’’. Hierin hebben vertegenwoordigers van bedrijfsleven, brancheorganisaties, keuringsinstituten, gebruikers en handel zitting.

 

Nadat de inhoud in concept gereed is volgt er een commentaarperiode van minstens drie maanden. Gedurende deze commentaarperiode wordt de gelegenheid geboden opmerkingen en voorstellen tot wijziging op het normontwerp in te dienen. Daartoe wordt het ontwerp in ruime kring aangekondigd en toegezonden aan belanghebbenden.

 

Zo spoedig mogelijk na afloop van de commentaarperiode neemt de normcommissie het ingebrachte commentaar in behandeling en een besluit over de definitieve norminhoud, wat gemeld wordt aan de

Commentaargevers. Bij ingrijpende wijzigingen ten opzichte van het normontwerp kan NEN tot een tweede commentaarperiode besluiten.

 

NPR 7600 en 7601.

NPR 7600 ‘Toepassing van koolwaterstoffen als koudemiddel in koelinstallaties en warmtepompen’ concentreert zich op de gevaren die kunnen ontstaan door het ongewenst, kortstondig, vrijkomen van het koudemiddel in de operationele fase. Het gaat hier vooral om brand en explosie.

NPR 7601 ‘Toepassing van koolstofdioxide als koudemiddel in koelinstallaties en warmtepompen’ richt zich ook op de gevaren die kunnen ontstaan door het ongewenst, kortstondig, vrijkomen van het koudemiddel in de operationele fase. In dit geval gaat het vooral om het gevaar van verstikking van personen en dieren.

 De aangegeven maatregelen hebben ook betrekking op het voorkomen, en het beperken van de gevolgen van chronische lekkage. Het lekdicht zijn van de installatie is hierbij het sleutelwoord.

Voor inhoudelijke informatie over deze richtlijnen en/of deelname aan de normcommissie ‘’Koelinstallaties en warmtepompen’’ kunt u contact opnemen via: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

 

Enkele normen voor koelinstallaties (*)

Nummer:

Titel:

NEN-EN 378-1 nl

Koelsystemen en warmtepompen - Veiligheids- en milieueisen - Deel 1: Basiseisen, definities, classificatie en selectiecriteria

NEN-EN 378-2 nl

Koelsystemen en warmtepompen – Veiligheids- en milieueisen - Deel 2: Ontwerp, constructie, beproeven, merken en documentatie

NEN-EN 378-3 nl

Koelsystemen en warmtepompen - Veiligheids- en milieueisen - Deel 3: Installatieplaats en persoonlijke bescherming

NEN-EN 378-4 nl

Koelsystemen en warmtepompen - Veiligheids- en milieueisen - Deel 4: Bediening, onderhoud, reparatie en terugwinning

NEN 1861

Koelsystemen en warmtepompen - Stroomschema's van systemen en voor leiding- en instrumentatieschema's - Opmaak en symbolen

NEN 1876

Bepaling van de gebruikseigenschappen van berijpende

luchtkoelers met gedwongen luchtcirculatie

NEN-EN 12178 nl

Koelinstallaties en warmtepompen - Vloeistofniveau-indicatoren - Eisen, beproeving en merken

NEN-EN 12284 nl

Koelsystemen en warmtepompen - Afsluiters - Eisen, beproevingen en merken

NEN-EN 13313

Refrigerating systems and heat pumps — Competence of personnel

NEN-EN 14276-1+A1

Pressure equipment for refrigerating systems and heat pumps - Part 1: Vessels – General requirements

NEN-EN 14276-2+A1

 

Pressure equipment for refrigerating systems and heat pumps - Part 2: Piping – General requirements

NEN-EN 14511-1

Air conditioners, liquid chilling packages and heat pumps with electrically driven compressors for space heating and cooling - Part 1: Terms and definitions

NEN-EN 14511-2

Air conditioners, liquid chilling packages and heat pumps with electrically driven compressors for space heating and cooling - Part 2: Test conditions

NEN-EN 14511-3

Air conditioners, liquid chilling packages and heat pumps with electrically driven compressors for space heating and cooling - Part 3: Test methods

NEN-EN 14511-4

Air conditioners, liquid chilling packages and heat pumps with electrically driven compressors for space heating and cooling - Part 4: Requirements

 

 

NEN-ISO 5149

Mechanical refrigerating Systems used for cooling and heating - Safety

Requirements

 

(*) Voor een actueel overzicht zie www.nen.nl