Normalisatie en NPR
Normen zijn al lange tijd belangrijk als bron van vakkennis en worden steeds belangrijker omdat
- de in de Europese Nieuwe Aanpak-richtlijnen geformuleerde fundamentele eisen in Europese normen worden uitgewerkt en ten dele steeds vaker de toepassing van normen veronderstelt (bijvoorbeeld milieuwetgeving, Bouwbesluit);
- bij kwaliteitssystemen de toepassing van normen verplicht kan worden gesteld (de ondernemer wordt hierbij geacht zijn technische documentatie op peil te houden);
- het in het kader van productenaansprakelijkheid essentieel kan zijn om aan te tonen dat volgens de norm(en) is gewerkt;
- de "product-life-cycles" steeds korter worden en toepassing van normen de ontwikkelingstijd helpt verkorten; de tendens steeds meer naar co-makership gaat en normen als basis kunnen dienen voor de onderlinge afspraken.
Het belangrijkste kenmerk van een norm is dat deze op basis van consensus is opgesteld. Bij de totstandkoming van een norm moeten alle belanghebbende groeperingen worden betrokken. Het Nederlands Normalisatie-instituut (NEN) en het Nederlands Elektrotechnisch Comité (NEC) werken bij voorkeur samen met vertegenwoordigers van organisaties en instellingen waarin belanghebbenden zijn verenigd.
Voor internationale normen geldt geen implementatieplicht. In principe kunnen alle ISO- en IEC-normen ongewijzigd worden overgenomen.
Voor veel gebieden, bijvoorbeeld waar het gaat om normen voor (internationale) handelsproducten, vinden belanghebbenden het niet nodig om een nationale norm op te stellen. Men werkt dan mee aan het opstellen van een Europese of mondiale norm, eventueel na zelf het onderwerp te hebben ingebracht.
Bij de overname van Europese normen (EN's) als Nederlandse norm (NEN-EN's) is weinig sprake van vrijblijvendheid. In de CEN- en CENELEC-regels is opgenomen dat elke EN door de lidstaten moet worden geïmplementeerd en dat strijdige nationale normen moeten worden ingetrokken.
Als de norm valt onder een zogenaamde Nieuwe Aanpak-richtlijn, bijvoorbeeld de Machinerichtlijn, dan kan het bijzonder moeilijk worden om hem te negeren.
Europese normalisatie
Er zijn drie Europese normalisatie-organisaties:
1) European Committee for Standardization (CEN) voor de Europese normalisatie op alle gebieden, met uitzondering van elektrotechniek en telecommunicatie;
2) European Committee for Electrotechnical Standardization (CENELEC) voor de Europese normalisatie op elektrotechnisch gebied.
3) European Telecommunication Standards Institute (ETSI) voor de Europese normalisatie op het gebied van telecommunicatie.
De Europese normalisatie-activiteiten hebben tot doel:
- bevordering van de toepassing van mondiale normen in de EG- en EVA-landen;
- harmonisatie van nationale normen en documenten;
- opstellen van nieuwe Europese normen (EN's) en harmonisatie-documenten (HD's) over onderwerpen waarvoor geen normen bestaan;
- het ontwikkelen en toepassen van procedures voor de wederzijdse erkenning van beproevingsresultaten en certificaten;
- samenwerking met EG, EVA en Europese en mondiale economische, wetenschappelijke en technische organisaties.
Koelinstallaties
De Europese normalisatie-inspanningen worden geleverd binnen de CEN/TC 182 "Refrigerating systems – Safety’’. Deze commissie is opgesplitst in de volgende werkgroepen:
De normalisatie van koelinstallaties wordt Europees besproken in de CEN/TC 182 ‘’ Refrigerating systems‑safety and environment’’ die momenteel is opgesplitst in de volgende werkgroepen:
Commissie |
Naam |
NL |
Voorzitter |
CEN/TC 182 |
Refrigerating systems‑safety and environment |
Lid |
Duitsland |
WG 2 |
Design and testing |
Lid |
Duitsland |
WG 4 |
Competence of personnel – Revision of EN 13313 |
Lid |
Nederland |
WG 6 |
Revision of EN 378 |
Lid |
Belgie |
WG 7 |
TC 182/TC 54 JWG Pressure vessels for refrigerating systems |
|
Frankrijk |
WG 9 |
Tightness of components |
|
Frankrijk |
WG 10 |
Eco design requirements |
|
|
WG 11 |
Revision of EN 14624 |
|
Duitsland |
De belangrijkste norm van de CEN/TC 182 is de 4-delige EN 378 ‘’Refrigerating systems – safety and environmental aspects’’ die enkele jaren geleden in het Nederlands is vertaald en momenteel in revisie is.
Het werkprogramma van de CEN/TC 182 is momenteel:
Nummer |
Titel |
prEN 13136 rev
|
Refrigerating systems and heat pumps - Pressure relief devices and their associated piping - Methods for calculation; |
EN 378-1 rev |
Refrigerating systems and heat pumps – Safety and environmental requirements Part 1: Basic requirements, definitions classification and selection criteria |
EN 378-2 rev |
Refrigerating systems and heat pumps- Safety and environmental requirements – Part 2: Design, construction, testing, marking and documentation |
EN 378-3 rev |
Refrigerating systems and heat pumps – Safety and environmental requirements – Part 3: Installation side and personal protection |
EN 378-4 rev |
Refrigerating systems and heat pumps – Safety and environmental requirements – Part 4: Operation, maintenance, repair and recovery. |
Op het 1e gezicht lijkt het of er weinig gebeurd, maar de EN 378 is continu aan wijzigingen onderhevig, immers de technische ontwikkelingen staan niet stil. Ook hebben natuurlijke koudemiddelen hun invloed op deze norm en worden duurzaamheidsaspecten meegenomen.
Airconditioning en warmtepompen
De normalisatie van airconditioning en warmtepompen wordt Europees besproken in de
CEN/TC 113 ‘’Heat pumps and airconditioning units’’ die momenteel is opgesplitst in de volgende werkgroepen:
Commissie |
Naam |
TC 113 |
Heat pumps and airconditioning units |
WG 1 |
Heat pumps for heating sanitary water |
WG 2 |
Measurement of sound power level |
WG 3 |
Requirements |
WG 4 |
Air conditioning units |
WG 5 |
Refrigerant compressors and condensing units for refrigeration |
WG 6 |
Refrigerant compressors – Presentation of performance data |
WG 7 |
Variable capacity heat pumps and air Conditioners |
WG 8 |
Revision of existing standards |
WG 9 |
Sound rating of heat pumps, air conditioners and liquid chilling packages |
Het huidige werkprogramma van de CEN/TC 113 is:
Nummer |
Titel |
prEN 1397 |
Heat exchangers - Hydronic room fan coil units - Test procedures for establishing the performance |
FprEN 12900 |
Refrigerant compressors – Rating conditions, tolerances and presentation of manufacturer's performance data |
prEN 13771-1 rev |
Compressors and condensing units for refrigeration - Performance testing and test methods - Part 1: Refrigerant compressors |
FprEN 14511-3 |
Air conditioners, liquid chilling packages and heat pumps with electrically driven compressors for space heating and cooling - Part 3: Test methods |
FprEN 14825 rev |
Air conditioners, liquid chilling packages and heat pumps, with electrically driven compressors, for space heating and cooling - Testing and rating at part load conditions |
prEN 15879-1 |
Testing and rating of direct exchange ground coupled heat pumps with electrically driven compressors for space heating and/or cooling - Part1: Direct exchange-to-water heat pumps |
prEN 16583 |
Heat exchangers - Hydronic room fan coils units - Determination of the sound power level |
Nederlandse PraktijkRichtlijn (NPR)
NEN kan documenten van informatieve aard, die met een norm of normen verband houden, als Nederlandse praktijkrichtlijn publiceren.
De inhoud hiervan wordt bepaald door de betreffende normcommissie, bijvoorbeeld de NC ‘’Koelinstallaties en warmtepompen’’. Hierin hebben vertegenwoordigers van bedrijfsleven, brancheorganisaties, keuringsinstituten, gebruikers en handel zitting.
Nadat de inhoud in concept gereed is volgt er een commentaarperiode van minstens drie maanden. Gedurende deze commentaarperiode wordt de gelegenheid geboden opmerkingen en voorstellen tot wijziging op het normontwerp in te dienen. Daartoe wordt het ontwerp in ruime kring aangekondigd en toegezonden aan belanghebbenden.
Zo spoedig mogelijk na afloop van de commentaarperiode neemt de normcommissie het ingebrachte commentaar in behandeling en een besluit over de definitieve norminhoud, wat gemeld wordt aan de
Commentaargevers. Bij ingrijpende wijzigingen ten opzichte van het normontwerp kan NEN tot een tweede commentaarperiode besluiten.
NPR 7600 en 7601.
NPR 7600 ‘Toepassing van koolwaterstoffen als koudemiddel in koelinstallaties en warmtepompen’ concentreert zich op de gevaren die kunnen ontstaan door het ongewenst, kortstondig, vrijkomen van het koudemiddel in de operationele fase. Het gaat hier vooral om brand en explosie.
NPR 7601 ‘Toepassing van koolstofdioxide als koudemiddel in koelinstallaties en warmtepompen’ richt zich ook op de gevaren die kunnen ontstaan door het ongewenst, kortstondig, vrijkomen van het koudemiddel in de operationele fase. In dit geval gaat het vooral om het gevaar van verstikking van personen en dieren.
De aangegeven maatregelen hebben ook betrekking op het voorkomen, en het beperken van de gevolgen van chronische lekkage. Het lekdicht zijn van de installatie is hierbij het sleutelwoord.
Voor inhoudelijke informatie over deze richtlijnen en/of deelname aan de normcommissie ‘’Koelinstallaties en warmtepompen’’ kunt u contact opnemen via: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Enkele normen voor koelinstallaties (*)
Nummer: |
Titel: |
NEN-EN 378-1 nl |
Koelsystemen en warmtepompen - Veiligheids- en milieueisen - Deel 1: Basiseisen, definities, classificatie en selectiecriteria |
NEN-EN 378-2 nl |
Koelsystemen en warmtepompen – Veiligheids- en milieueisen - Deel 2: Ontwerp, constructie, beproeven, merken en documentatie |
NEN-EN 378-3 nl |
Koelsystemen en warmtepompen - Veiligheids- en milieueisen - Deel 3: Installatieplaats en persoonlijke bescherming |
NEN-EN 378-4 nl |
Koelsystemen en warmtepompen - Veiligheids- en milieueisen - Deel 4: Bediening, onderhoud, reparatie en terugwinning |
NEN 1861 |
Koelsystemen en warmtepompen - Stroomschema's van systemen en voor leiding- en instrumentatieschema's - Opmaak en symbolen |
NEN 1876 |
Bepaling van de gebruikseigenschappen van berijpende luchtkoelers met gedwongen luchtcirculatie |
NEN-EN 12178 nl |
Koelinstallaties en warmtepompen - Vloeistofniveau-indicatoren - Eisen, beproeving en merken |
NEN-EN 12284 nl |
Koelsystemen en warmtepompen - Afsluiters - Eisen, beproevingen en merken |
NEN-EN 13313 |
Refrigerating systems and heat pumps — Competence of personnel |
NEN-EN 14276-1+A1 |
Pressure equipment for refrigerating systems and heat pumps - Part 1: Vessels – General requirements |
NEN-EN 14276-2+A1
|
Pressure equipment for refrigerating systems and heat pumps - Part 2: Piping – General requirements |
NEN-EN 14511-1 |
Air conditioners, liquid chilling packages and heat pumps with electrically driven compressors for space heating and cooling - Part 1: Terms and definitions |
NEN-EN 14511-2 |
Air conditioners, liquid chilling packages and heat pumps with electrically driven compressors for space heating and cooling - Part 2: Test conditions |
NEN-EN 14511-3 |
Air conditioners, liquid chilling packages and heat pumps with electrically driven compressors for space heating and cooling - Part 3: Test methods |
NEN-EN 14511-4 |
Air conditioners, liquid chilling packages and heat pumps with electrically driven compressors for space heating and cooling - Part 4: Requirements |
|
|
NEN-ISO 5149 |
Mechanical refrigerating Systems used for cooling and heating - Safety Requirements |
(*) Voor een actueel overzicht zie www.nen.nl