Onderhoud
Iedere ventilatie en luchtbehandelingsinstallatie moet periodiek worden gecontroleerd op de goede werking en worden onderhouden.
Van belang is dat de gebruiker de bedieningsvoorschriften goed bestudeert en een onderhoudsabonnement afsluit.
Ventilatie en luchtbehandeling
Niet alleen bij nieuwbouw, maar ook bij renovatie moeten de LBK’s voldoen aan de ErP-verordeningen. Ook bij het vervangen van bestaande ventilatoren, moeten deze voldoen aan de nieuwe ErP-eisen.
De ventilatoren moeten dan zijn voorzien van toerenregeling (minimaal drie snelheden of traploos met frequentieregeling of EC-motor).
De luchtfilters moeten ingaande 2018 zijn voorzien van signalering.
EU-wetgeving elektrische motoren (verordening EU 640/2011)
EU-wetgeving ventilatoren (verordening EU 327/2011)
Conventionele koelinstallatie(s)
De meeste conventionele koelinstallaties en koudwateraggregaten moeten verplicht periodiek worden gecontroleerd op lekkage van koudemiddel en onderhouden door een hiervoor bevoegde installateur.
Zie hiervoor Regelgeving/richtlijnen.
Condensors
Een vervuild oppervlak van een luchtgekoelde condensor geeft een verminderde
warmteoverdracht, met als gevolg het sterk oplopen van de condensatietemperatuur en een veel hoger energiegebruik. Bij iedere graad C. temperatuur verhoging zal het energiegebruik met ca. 2 % stijgen. Het niet tijdig reinigen van de condensor kan bij warm weer leiden tot het uitvallen van de koelinstallatie door het te hoog oplopen van de condensatiedruk.
Het reinigen van het condensoroppervlak moet regelmatig geschieden en kan eventueel zelf worden uitgevoerd met een niet al te harde borstel, een stofzuiger of met luchtdruk.
Koeltorens
Koeltorens zijn onderhevig aan voorschriften ter voorkoming van de veteranenziekte of Legionella.
De Wet milieubeheer kent een algemene zorgplichtbepaling die ook van toepassing is op legionellapreventie. Het Activiteitenbesluit verplicht beheerders van natte koeltorens om een risicoanalyse uit te voeren.
De Arbowet verplicht tot 'doeltreffende maatregelen tegen blootstelling aan legionellabacteriën' (Arbobeleidsregel 4.87 a en b). Bij de risico-inventarisatie en -evaluatie moet de werkgever onder meer letten op specifieke risicofactoren, zoals stilstaand water, temperatuur en materiaalkeuze. Zo nodig moet men een beheersplan opstellen, met daarin de beheersmaatregelen en beschrijvingen van onderhoudswerkzaamheden, aanpassingen in de installatie, uitkomsten van controles en bijzonderheden over de werking van de installatie.
Het voorkomen van de Legionellabacterie vereist een ecologisch afbreekbare chemische waterbehandeling en/of UV-behandeling. Het regelmatig reinigen van de installatie en het bijhouden van een logboek is verplicht.
Luchtfilters
Het niet op tijd verwisselen van de aanwezige luchtfilters resulteert in te weinig (verse) luchttoevoer met alle klachten van dien. Een vervuild luchtfilter kan door de verminderde lucht hoeveelheid leiden tot een lagere verdampingstemperatuur.(-druk) in de koeler. Hoe lager die verdampingstemperatuur, hoe lager de koelcapaciteit en hoe hoger het energiegebruik. 1 °C verlaging veroorzaakt een verhoging van het energiegebruik met ca. 3%.
Veel installaties zijn voorzien van een signalering die aangeeft wanneer de filters moeten worden vervangen. De luchtfilters kunnen eventueel zelf worden verwisseld.
Bij balansventilatie gecombineerd met warmterugwinning (WTW) worden vaak ook luchtfilters geplaatst in het retourluchtkanaal voor de WTW.
Luchtkanalen
Ter voorkoming van bacteriologische besmetting moeten de luchtkanalen inwendig worden geïnspecteerd op vervuiling en zo nodig door een gespecialiseerd bedrijf worden gereinigd.
Regelapparatuur
De meeste storingen worden veroorzaakt door ontregelde regel-en beveiligingsapparatuur. Een niet goed ingeregelde installatie kan daarbij niet alleen klachten en storingen veroorzaken, maar ook tot een veel te hoog energiegebruik leiden.
Het juist instellen vraagt om deskundigheid. Daarom wordt sterk afgeraden om zelf de instellingen te wijzigen.
Ventilatoren
Bij V-snaar aangedreven ventilatoren, moeten deze snaren jaarlijks worden gecontroleerd op slijtage en zo nodig worden vervangen. Sterke slijtage kan worden veroorzaakt door te strak of slap staande
V-snaren, maar ook door een niet goed uitgelijnde elektromotor.
Verwarmingsapparatuur
Dat de CV., eventueel aanwezige direct gestookte luchtverhitters, zonnecollectoren e.d. jaarlijks moeten worden gecontroleerd op de goede werking, spreekt voor zich.
Vorstbeveiliging en carterverwarming
Een niet goed werkende vorstbeveiliging kan het kapotvriezen van waterleidingen en koeler(s) tot gevolg hebben.
Bij een buiten opgestelde conventionele koelinstallatie, airconditioner of koudwateraggregaat, zal een defecte carterverwarming van de koelcompressor leiden tot z.g. "vloeistofslag."
Deze vloeistofslag ontstaat, zodra gasvormig koudemiddel condenseert tot een vloeistof in het compressorcarter. Dit condenseren wordt voorkomen door een verwarmingselement, "- de carterverwarming". Bij een defecte carterverwarming zal, zodra na de winterstop de koelinstallatie voor het eerst in werking treedt, dan geen gasvormig maar vloeibaar koudemiddel worden aangezogen. De aangezogen vloeistof is niet samendrukbaar en kan dan een zodanig defect aan de koelcompressor veroorzaken, dat deze moet worden vervangen met alle hoge kosten van dien.
Diverse publicaties ISSO
ISSO Publicatie 55.5: Beheer en onderhoud van collectieve leidingwaterinstallaties (2012)
ISSO Publicatie 63: Beheer en onderhoud ventilatiesystemen in woningen en woongebouwen (2008)
ISSO Publicatie 100: Duurzaam beheer en onderhoud van gebouwen (2011)
ISSO Publicatie 101: Onderhoud en onderhoudscontracten. Termen en definities voor beheer en onderhoud van klimaatinstallaties in gebouwen (2012)
ISSO Publicatie 102: Prestatie-indicatoren voor Duurzaam Beheer en Onderhoud (2013)
ISSO Publicatie 103: Monitoren van Duurzaam Beheer en Onderhoud (2013)
ISSO Publicatie 104: Stappenplan duurzaam beheer en onderhoud (2011)
ISSO Publicatie 105: Kerndocument Gebouwtechniek (2013)
ISSO Publicatie 106: Functionele inspectie methode duurzaam beheer en onderhoud (2011)